Skip to content

Galego

O galego é unha lingua indoeuropea que pertence á póla de linguas románicas. É a lingua propia de Galiza, onde é falada por uns 2.4 millóns de galegas. Á parte de en Galiza, a lingua falase tamén en territórios limítrofes con esta comunidade, ainda que sen estatuto de oficialidade, asi como pola diáspora galega que emigrou a outras partes do estado español, América latina, os Estados Unidos, Suíza e outros países do Europa.

Tips

Te e che. Trucos para saber diferencialos

En galego temos dúas formas para o pronome átono da segunda persoa do singular: te e che.

O pronome te ten a función de complemento directo (CD) e o pronome che de complemento indirecto (CI).

Cando se utiliza o pronome te?

O pronome te utilízase cando ten a función de CD, propio dos verbos transitivos, xa que alude ao ser ou ao obxecto sobre o que recae a acción verbal.

Se convertemos a oración en pasiva, o CD pasa a ser o suxeito. Por exemplo:

Vinte na cafetería / Ti fuches visto por min na cafetería.

Cando se utiliza o pronome che?

O pronome che utilízase cando ten a función de CI, xa que indica o destinatario da acción expresada polo verbo. Por exemplo:

Díxenche a verdade.

Compreiche unhas lambonadas.

Truco para saber diferencialos

Un truco moi rápido para diferenciarmos os pronomes te e che é substituír eses pronomes de segunda persoa polos de terceira.

Se podemos cambiar ese pronome por o/lo/no ou a/la/na, quere dicir que o pronome vai ser de CD. Polo tanto, temos que poñer te.

Saudeite onte pola rúa / Saudeino onte pola rúa.

Chameite por teléfono / Chameina por teléfono.

Se podemos substituílo por un lle, significa que é un pronome de CI e que debemos utilizar o che.

Lévoche mañá os apuntamentos / Lévolle mañá os apuntamentos.

Collinche as entradas do concerto / Collinlle as entradas do concerto.

Uso de asemade

Asemade pode utilizarse como adverbio cando ten o significado de ‘ao mesmo tempo’ ou ‘simultaneamente’. Ainda que normalmente úsase no registro culto, non utilizalo na fala.

  • Non se pode comer e falar asemade.
  • Non podes facer os deberes e ver a televisión asemade, pois non te concentras.

Tamén se pode utilizar como conxunción co significado de ‘tan pronto como’.

  • Foi o primeiro que vimos asemade entramos.
  • Recoñecino asemade o vin.

É incorrecto empregar asemade como sinónimo de tamén, ademais ou igualmente.

Gramática

Alfabeto

No galego non hai as letras j, k, w, y. Mais se utilizan en as palabras prestadas doutros idiomas.

Artigos

En galego non hai neutro. Artigos determinados:

| | Singular | Plural | | Feminino | a | as | | Masculino | o | os |

Vocabulario

Expresións

  • Ao seu carón: a su lado

Grazas

  • Grazas
  • Moitas grazas
  • Graciñas

Meses

  • Xaneiro
  • Febreiro
  • Marzo
  • Abril
  • Maio
  • Xuño
  • Xullo
  • Agosto
  • Setembro
  • Outubro
  • Novembro
  • Decembro

Números

  • 1: un
  • 2: dous
  • 3: tres
  • 4: catro
  • 5: cinco
  • 6: seis
  • 7: sete
  • 8: oito
  • 9: nove
  • 10: dez
  • 11: once
  • 12: doce
  • 13: trece
  • 14: catorce
  • 15: quince
  • 16: dezaseis
  • 17: dezasete
  • 18: dezaoito
  • 19: dezanove
  • 20: vinte

  • 30: trinta

  • 40: corenta
  • 50: cincuenta
  • 60: sesenta
  • 70: setenta
  • 80: oitenta
  • 90: noventa
  • 100: cen
  • 1000: mil
  • 10^6: un milhom

Saúdos

  • Ola
  • Bos días
  • Boa tarde
  • Boas noites

  • Abur

  • Aburiño
  • Ata pronto
  • Ata loguiño
  • Ata logo
  • Ata despois
  • Ata máis ver
  • Ata outra
  • deica
  • deica logo
  • deica agora
  • Adeus

Referencias

Libros gramática